“Кога паркингот станува пречка за човекови права”
Лекција за медиумска писменост:
“Кога
паркингот станува пречка за човекови права”
Цел на
лекцијата:
Да се развие критичко размислување кај учениците/граѓаните.
Да се разбере улогата на медиумите во заштита на човекови
права.
Да се научи како да се препознае неправда и како да се
известува одговорно и етички.
Вовед:
Вистинита приказна
Во едно јавно претпријатие, секојдневно се случува нешто
што за некои изгледа “обично”, но за едно лице - работник со телесна
попреченост - тоа претставува пораз и попречување на основните права.
Директорот на претпријатието често паркира во преминот наменет
за возила на итна медицинска помош и пожарна служба. Токму низ тој премин мора
да влезе и работникот со инвалидитет.
Денес повторно не може да помине. Ако се случи пожар или
некој колабира - и тие возила нема да можат да пристапат затоа што преминот е блокиран..
Правен
и етички контекст
Македонија е потписник на Конвенцијата за правата на лицата
со попреченост. Според член 9 – Пристапност до институциите, државите се обврзани да обезбедат:
- Пристапна физичка околина.
- Слободен, безбеден пристап до работни простори.
- Паркинг места за инвалиди што се блиску до влезот,
обележани, широки и без скали.
- Работодавачот има законска обврска да направи прилагодување за потребите на вработените со попреченост. Ова се вика и заштита од дискриминација на работното место.
Анализа:
Медиумска писменост во акција
Прашање
1:
Дали оваа приказна е „вредна за медиум“?
Да. Се работи за:
Прекршување на човекови права.
Потенцијална закана по јавното здравје и
безбедност.
Лош пример за управување во јавна
институција.
Прашање
2:
Како треба да
известува медиумот?
Етички: без
сензационализам, но со јасен опис на последиците.
Одговорно: со
проверка на сите страни - разговор со директорот, работникот, инспекцијата.
Информативно: со
објаснување што вели Конвенцијата и домашниот закон.
Вежба: Напиши наслов и
вовед за медиумска вест
Задача:
Напиши краток новинарски наслов и вовед од 2-3 реченици за оваа приказна.
Пример:
Наслов:
“Паркирањето на директорот ја блокира пристапноста
на инвалидизиран работник”
Вовед:
Во јавно претпријатие во Македонија,
директорот често го попречува пристапот на вработен со телесна
попреченост, паркирајќи го своето возило во премин наменет за итна помош.
Ваквото однесување не само што го загрозува здравјето и достоинството на
работникот, туку и ги крши одредбите на меѓународната Конвенција за правата на
лицата со попреченост.
Што
учиме од вакви случки?
Медиумите се моќен алат за разоткривање на неправда.
Новинарството треба да биде во служба на вистината и
правата на ранливите.
Не секоја неправда бара викање - понекогаш е потребна
гласна вистина кажана тивко, но точно.
НАСТАВНО
ЛИВЧЕ
Лекција
за медиумска писменост:
„Кога
паркингот станува пречка за човекови права“
Цели
на лекцијата:
Да се развие критичко размислување
Да се разбере улогата на медиумите во заштита на човекови
права
Да се научи одговорно и етичко информирање
Вистинита
приказна - Прочитај внимателно:
Во едно јавно претпријатие, директорот често паркира во
преминот наменет за итна помош и пожарна служба.
Тој премин е пристап за вработен со телесна попреченост до
главниот влез.
Денес, по стоти
пат
не може да помине. Да се случи пожар или некому да му се слоши - ни возила за
итни случаи нема да можат да влезат.
Правен
и етички контекст:
Македонија е потписник на Конвенцијата за правата на лицата
со попреченост.
Според член 9:
Пристапност,
државите мора да обезбедат:
- - Пристапна
околина до јавни и работни простори.
- - Паркинг што е:
Блиску до влезот,
Обележан и широк,
Без пречки и скали.
- Работодавачите се законски обврзани да
овозможат разумно прилагодување.
Прашања
за размислување:
1. Дали оваа приказна е медиумски важна? Зошто?
2. Дали директорот го прекршува правото на вработениот? Како?
3. Какви се можните последици ако ова однесување продолжи?
Вежба:
Напиши медиумски наслов и вовед
Задача:
Замисли дека си новинар/ка. Напиши:
Наслов
на вестa:
Вовед:
Што
учиме од ова? (Заокружи го точното)
Медиумите треба да ги кријат ваквите приказни
а) Точно б) Неточно
Дискриминацијата кон лица со попреченост е дозволена на
работното место
а) Точно б) Неточно
Новинарството треба да биде етичко и информирано
а) Точно б)
Неточно
За дома/дискусија:
Размисли:
-
Дали си видел/а слична неправда во твојата
околина?
-
Како би реагирал/а ти - како новинар, граѓанин
или вработен?
Прашања за размислување:
1. Дали оваа приказна е медиумски важна? Зошто?
Да, оваа приказна е медиумски важна затоа што покажува прекршување на човекови права на лице со попреченост. Таа исто така укажува на закана по јавната безбедност и неодговорно управување во јавно претпријатие.
2. Дали директорот го прекршува правото на вработениот? Како?
Да, го прекршува правото на пристапност и еднакво учество во работниот процес.
Тој оневозможува слободен и безбеден пристап до работното место, што е спротивно на Конвенцијата и на домашните закони.
3. Какви се можните последици ако ова однесување продолжи?
Може да настане здравствена или безбедносна криза доколку итните служби не можат да пристапат. Може да се подигне тужба за дискриминација, а угледот на институцијата ќе биде нарушен.
Вежба: Напиши медиумски наслов и вовед
Наслов на вестa:
"Директорски автомобил ја блокира пристапноста на вработен со инвалидитет“
Вовед :
Во јавно претпријатие, директорот редовно го попречува пристапот на вработен со попреченост паркирајќи во премин наменет за итна помош и пожарна.
Ова го нарушува правото на пристапност, го загрозува здравјето и ја прекршува Конвенцијата за правата на лицата со попреченост.
Повторувањето на ваквата пракса отвора прашања за одговорност и институционална дискриминација.
Што учиме од ова? (Заокружено погоре во ливчето)
Неточно
Неточно
Точно
За дома/дискусија:
- Дали си видел/а слична неправда во твојата околина?
- Како би реагирал/а ти – како новинар, граѓанин или вработен?
Да, сум видел случај кога лице со инвалидска количка не можеше да влезе во банка поради скали и паркирани возила.
Како граѓанин би пријавил до надлежна инспекција и би го споделил проблемот преку медиум или социјални мрежи за да се подигне јавната свест.
ИНСПИРИРАНО ОД:
Според законот, преминот што го гледате треба секогаш да биде прооден. Кој автомобил го блокира и не е соодветно паркиран?
12 дена блокиран премин за брза помош, пожарна и инвалиди а од
20.06.2025 и за пешаци.
Comments
Post a Comment